HIRVATİSTAN’DA 1000 GÜNEŞ PANELLİ ÇATI PROJESİ YERELDE YAŞAYAN İNSANLARIN KATILIMINI VE KALKINMAYI GELİŞTİRDİ
10 Hırvat kentindeki güneş enerji sistemleri, topluluk bazlı ve yerel bir yenilenebilir enerji kooperatifi liderliğindeki enerji geçişiyle yılda 8.000’e kadar yeşil iş yaratacak. Avrupa İnovasyon ve Teknoloji Enstitüsü (EIT) İklim Şehirleri Hızlandırıcı Programı tarafından finanse edilen SOL4ALL projesinin amacı, kentsel hanelere 1.000 güneş fotovoltaik sistemi sunarak pandemiden sonra toparlanmayı hızlandırmak.
Avrupa ülkelerinde korona krizinden toparlanmalar planlanırken, vatandaşların daha esnek bir şekilde daha iyi kentler inşa etmelerine yardımcı olunması için çalışmalar yapılıyor. EIT İklim Şehirleri programı, mayıs ayında başlatılan 60 milyon Euro’luk Kriz Müdahale Girişiminin bir parçası olan (Girişim Destek Aracı ile) Pandemi Müdahale Projeleri aracılığıyla finansman almak için Avrupa çapında toplam 11 proje seçti.
EIT İklim Şehirleri programı yöneticisi Kirsten Dunlop, “Bu krizden her zamanki gibi işe dönmeyi göze alamayacağımızı öğrendik. İnovasyon yoluyla iklim eylemi, Avrupa kurtarma planının kalbinde yer almaktadır” dedi. “Aldığımız materyallerin kalitesinden çok etkilendim ve başarılı projelerin sadece covid-19’un sosyo-ekonomik etkisini hafifletmek, iş yaratmayı desteklemek için değil, aynı zamanda Avrupa Birliği’nde sistemlerin esnekliğini yaratmaya ve yeşil iyileşmeyi teşvik etmeye yardımcı olacak fırsatların kilidini açmak için büyük bir potansiyele sahip olduğuna inanıyorum.”
SOL4ALL için toplam bütçe 121.000 € olup, bunun %85’i EIT tarafından karşılanıyor. İnşaat çalışmaları temmuz ayında başladı ve 300 KW kapasiteli panellerin montajı yaklaşık altı ay sürecek.
Ortaklar arasında, geçtiğimiz yıl düzenlediğimiz konferansa katılıp Hırvatistan’da enerji kooperatifleri ve yerel yönetimlerin deneyimleri konusunda sunum yapan Zelena Energetska Zadruga (ZEZ / Yeşil Enerji Kooperatifi) ve Slovenya Sürdürülebilir Kalkınma Enstitüsü e-Zavod yer alıyor.
ZEZ’de topluluk enerjisi uzmanı ve proje yöneticisi Melani Furlan, “Haneler, işsizler, güneş girişimcileri ve şirketler gibi projeye dahil olacak paydaşları belirleyerek toplumsal aktivasyon ve mobilizasyon faaliyetlerine başladık. Topluluk liderliğindeki güneş enerji sistemleri için iş modeli, anahtar unsur olarak yerel güneş kooperatiflerine sahiptir. Kooperatifler, çatı üstü güneş enerjisine yatırım yapmak isteyen özel haneleri güneş enerjisi alanındaki yerel girişimcilerle birleştirerek topluluk enerji merkezleri olarak hareket edebilir. Bu yerel merkezler, uzun vadede yerel direnç oluşturmak için kullanılabilir” şeklinde konuştu.
Mevcut bir çevrimiçi platform ilgi çekmek ve proje ölçeklenebilirliği ve tekrarlanabilirliği sağlamak için kullanılacak.
Yıl sonuna kadar ZEZ, sürece en az 1.000 vatandaşı dahil etmeyi, 30 yeni tesisatçı ve güneş elçisini eğitmeyi, iki güneş kooperatifi kurmayı ve iki komşu ülkeyi dahil etmeyi umuyor. Bunu yapmak için, proje süresi boyunca güneş enerjisi için ulusal bir kampanya gerçekleştirilecek.
Yeni güneş enerjisi seti, COVID-19 krizi sırasında işlerini kaybeden işsizlere odaklanacak ve bu strateji, her yıl 10-15 milyon Euro aralığında bir yatırım gerektirecektir.
Hırvatistan’da yaklaşık 25.000 kişi Mayıs 2020’ye kadar salgın nedeniyle işlerini kaybetmişti ve önümüzdeki aylarda 160.000 kişinin de aynı şekilde işlerinden olması bekleniyor. Tahminler, genç ve eğitimli insanların önemli bir göç oranına sahip olacağını, 2021’de %26’lık bir işsizlik oranı tahminini göstermektedir.
Şu anda, ülkenin enerji bağımlılığı yüksek ve tüketimin %53’ünden fazlası yurt dışı kaynaklardan sağlanıyor.
Ülkenin en büyük güneş PV üreticisi SOLVIS, çoğunlukla ihracat için üretim yaparken, çatılar yeterince kullanılmamaktaydı. Aslında, Hırvatistan AB üye ülkeleri arasında elektrik karışımında en düşük fotovoltaik paylarından birine sahip.
SOL4ALL gibi projelerin uygulanmasıyla birlikte beklenen yıllık karbon emisyon azaltımı 467.000 t/CO2’ye ulaşıyor.
EIT kıdemli danışmanı Thomas Osdoba’ ya göre en büyük sorun, Hırvatistan ve Slovenya’nın, daha sonra müşterilere enerji satabilecek kamu hizmeti şirketine etkin bir şekilde güneş enerjisi satmak için ve ayrıca projeyi gerçekleştirmek için gereken finans, katılım, sosyal destek ve siyasi uzmanlık açısından ortak kuruluşları bulmak için ideal adaylar olduğunu göstermesi gerekliliği.
“Burada göstermeye çalıştığımız şeylerden biri, Balkan bölgesinde, özellikle Hırvatistan ve Slovenya’da, toplulukların hızlı hareket etme yeteneğine sahip olmaları ve birçok şehrin hala üstlenmeye çalıştığı yeniliği kucaklayabilmeleridir. Kooperatif bir yapı aracılığıyla bir araya gelip birlikte çalışabilirler ve bu, daha hızlı nasıl gidileceğinin ve yenilenebilir enerjinin elektrik karışımına daha derinden nasıl girileceğinin bir göstergesi olması anlamına gelir. Herkesin bu konuda bir desteğe ihtiyacı var, hatta Almanya veya Portekiz gibi gerçek liderler bile.”
Şu anda, Hırvatistan 54 MW kurulu güneş fotovoltaik kapasitesine sahip. Hırvatistan Enerji Stratejisi, 2030’a kadar 768 MW ve 2050’ye kadar 2.700 MW a ulaşmalarını öngörüyor.
Furlan, “2050 hedefini günümüze yaklaştırmak ve şehirleri ve vatandaşları 2.700 MW hedefine 2050’den çok daha erken katılmaya ve desteklemeye teşvik etmek istiyoruz” diye ekliyor. “Öngörülen yatırım 600-900 € aralığında. Bu, yılda 3.000 ila 8.000 yeşil iş yaratacaktır. ”
Kentsel enerji yoksulluğu ve hizmet merkezli ekonomi nedeniyle krizden en çok şehirler etkileniyor, ancak Osdoba yerel toplulukların “temiz enerjiye doğru dönüşüm sürecini başlatmaya ve yönetmeye hazır” olduğuna inanıyor.
https://www.forbes.com/sites/emanuelabarbiroglio/2020/08/04/1000-solar-roofs-boost-recovery-and-citizen-engagement-in-croatia/#4a6fb1381c55 adresinden, Melis Yılmaz tarafından çevirilmiştir.